Teorię archetypów opracował wybitny szwajcarski psychiatra, psycholog, myśliciel i twórca psychologii analitycznej Carl Gustav Jung (1875–1961). 

Zajmował się strukturą osobowości i rozumiał ją jako system trzech wzajemnie powiązanych elementów:

*świadomości, 

*nieświadomości indywidualnej tj. osobistej

*nieświadomości zbiorowej. 

P

Psychologia analityczna opiera się na założeniu, że sens istnienia człowieka to tzw. indywiduacja.

Termin ten oznacza pełną samorealizację, czyli poznanie siebie i wypełnienie swojego przeznaczenia.

Indywiduacja to długotrwały proces, który wymaga zrozumienia zarówno świadomych, jak i nieświadomych części własnej Jaźni, co obejmuje nieświadomość zbiorową .

D

Nieświadomość zbiorowa jest dana przez ewolucję. Jest to pamięć ludzkości, którą przekazywaliśmy sobie nawzajem od zarania dziejów.

Termin archetyp pochodzi z języka greckiego i można go przetłumaczyć jako prototyp lub protoobraz .

Jung inspirował się dziełami starożytnych filozofów, którzy zakładali niematerialny świat idei, na podstawie którego wszystko jest stworzone .

Archetypy Junga reprezentują specyficzny rodzaj instynktów. Są to wrodzone emocjonalne wzorce zachowań i wyobraźniowe reakcje na sytuacje, które ciągle się powtarzają w świecie.

Archetypy są nieuchwytne, niespecyficzne . Są to szablony warunkujące powstawanie pomysłów, które wkraczają do naszych snów i fantazji w postaci symboli.

Każdy człowiek ma swoją indywidualną wyobraźnię, ale pochodzi ona ze wspólnego dla wszystkich ludzi źródła , czyli ze zbiorowej nieświadomości.
I to właśnie uniwersalność niektórych symboli dowodzi istnienia nieświadomości zbiorowej.

Jako przykład sprawdza się symbol koła, które w różnych kulturach jest jednakowo postrzegane jako wyraz niekończącego się ruchu i niekończącej się przemiany życia i śmierci.